گل کوکب و راهنمای کامل نگهداری و پرورش - جاذبه های ترکیه

در این مقاله از بلاگ خبرنگاران تمام رمز و رازهای پرورش و نگهداری صحیح این گل زیبا، از شرایط مناسب خاک و نور گرفته تا نحوه آبکمک و جلوگیری از بروز بیماری های آن را فاش می کنیم. با ما همراه باشید تا با نکات طلایی و کاربردی نگهداری از این گل آشنا شوید و از تماشای کوکب های زیبای خود نهایت لذت را ببرید.

معرفی گل کوکب

گل کوکب که آن را با نام علمی Dahlia هم می شناسند، یک گل بسیار زیبا و متنوع از خانواده کاسنیان است. انواع گل داهلیا در رنگ های سفید، قرمز، صورتی، زرد، بنفش و نارنجی با برگ های درخشان یا تیره و مات در طبیعت یافت می شوند. این گل از نظر شکل و طرح هم تنوع زیادی دارد؛ از برگ های بزرگ و تکی گرفته تا برگ های کوچک و دسته ای را شامل می گردد که می تواند نظر هر علاقه مند به گل و گیاه را با هر سلیقه ای جلب کند.

این گل پرطرفدار به صورت گیاه علفی رشد می نماید و بومی کشورهای مکزیک، آمریکای مرکزی و کلمبیاست. یکی از دلایل مهم پرطرفداربودن گل کوکب علاوه بر تنوع بالا و وجود 36 گونه مختلف، مقاومت بسیار خوب این گل حتی در شرایط نامساعد جوی است. دقت داشته باشید که گل کوکب گیاهی سمی محسوب می گردد که بلعیدن آن برای حیوانات خانگی خطرناک است و علائمی مانند تهوع و اسهال دارد.

انواع گل کوکب

گل کوکب گونه های متنوعی مانند پومپون، گل کوکب کریستالی، کاکتوسی، شقایقی و… دارد که بیشتر آن ها گرمسیری هستند. با وجود بیشتر از 30 گونه مختلف از این گیاه، در ادامه می توانید بعضی از انواع گل کوکب با عکس را که جزو پرطرفدارترین ها هستند، مشاهده کنید.

گل کوکب هلندی

گل کوکب هلندی یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین انواع این گل در میان ایرانیان است. بسکمک از قدیمی ترها هنوز هم خاطره حضور این گل زیبا را در حیاط خانه های سنتی به یاد دارند. این گل که اغلب رنگ صورتی دارد، در فرهنگ ما به عنوان نمادی از خوش شانسی شناخته می گردد.

گل کوکب کوهی

گل کوکب کوهی که با نام گل سوسن چشم سیاه هم شناخته می گردد، اغلب رنگ های صورتی و زرد با برگ های سرنیزه ای دارد و بیشتر برای تزئین باکس های گل و دسته گل های عروس استفاده می گردد. گل های این گونه از کوکب دارای مرکز سیاه بزرگی با قطر 8 سانتی متر هستند و در فصول تابستان و پاییز، رشد می نمایند. گل کوکب کوهی برگ هایی با فرم کشیده، دراز، نوک نیزه ای، کرک دار و سبز روشن دارد.

گل کوکب وحشی

گل کوکب وحشی بی شک یکی از محبوب ترین انواع این گل در دنیا است. کوکب وحشی رنگ یاسی بسیار زیبایی دارد و در ایران از نمونه های کمیاب این گل محسوب می گردد. این گل، برگ های تکی نوک تیز و مرکزی درشت و زردرنگ دارد. خاستگاه اصلی این گل، مکزیک است و اولین بار برای پرورش از مکزیک به آمریکا منتقل شده است.

روش های نگهداری گل کوکب

از زمانی که بذر گل کوکب کاشته می گردد تا گل دهی و پس از آن، برای داشتن گلدانی سرحال و زیبا باید مراقبت های لازم را از این گل به عمل آورید. گل کوکب به مقاومت در شرایط آب و هوایی مختلف و روش های نگهداری ساده و بی دردسر خود معروف است. بااین حال، رعایت نکات آبکمک، تنظیم دما، کوددهی و… برای حفظ سلامت و طول عمر آن اهمیت بسکمک دارد. مهم ترین نکات نگهداری گیاه داهلیا عبارتند از:

آبکمک مناسب گل کوکب

آبکمک گل کوکب مانند هر گل دیگری احتیاجمند نظم و دقت است. آبکمک زیاد باعث پوسیدن ریشه و بیماری گیاه می گردد. آبکمک کم هم خشک شدن گیاه را در پی دارد. درواقع از آنجایی که ریشه این گل در سطح خاک رشد می نماید، نباید بیشتر از اندازه مورد احتیاج، آن را آبکمک کرد. برای آبکمک می توانید از هر دو روش آبکمک سطحی و آبکمک پس از خشک شدن خاک گیاه بهره ببرید.

• آبکمک سطحی: در این روش، گیاه را به طور منظم و با حفظ رطوبت متعادل آبکمک کنید. این روش در مناطقی با دمای بالا یا شرایط آب وهوایی خشک، مناسب تر است و از خشکی بیش از حد خاک جلوگیری می نماید.
• آبکمک پس از خشک شدن خاک: در این حالت، زمانی که سطح خاک به طور کامل خشک شد، باید گیاه را آبکمک کنید. این روش به گیاه اجازه می دهد تنفس بهتری داشته باشد و از ریشه زنی بیش از حد یا پوسیدگی ریشه جلوگیری می نماید.

هر دو روش باتوجه به نوع خاک، دمای محیط و شرایط نگهداری، قابل اجرا هستند. در صورتی که تجربه کافی برای تشخیص زمان آبکمک مناسب را ندارید، منتظر خشک شدن خاک گیاه بمانید و سپس آن را آبکمک کنید. به محض اینکه خاک گیاه تا ارتفاع 2 الی 3 میلی متر خشک شد، گیاه را آبکمک کنید.

نور مورد احتیاج گل کوکب

گل کوکب به نور یکنواخت و کافی احتیاج دارد؛ به طوری که این گیاه را باید روزانه 6 الی 8 ساعت در برابر نور خورشید قرار دهید. دقت داشته باشید که نور مستقیم و بیش از اندازه باعث سوختن برگ و گلبرگ های داهلیا می گردد. بعلاوه نور کمتر از اندازه مورد احتیاج گل هم باعث نازک و علفی شکل شدن گلبرگ های آن می گردد.

به طور کلی، ساعت 7 صبح تا 11 ظهر برترین زمان برای قراردادن گیاه در برابر نور خورشید به شمار میرود. هرچند که اندازه نور مطلوب برای این گل باتوجه به فصل و شرایط مکانی فرق دارد. به طور مثال، در فصل تابستان این گل را در مقابل نور مستقیم خورشید قرار ندهید و از نور فیلترشده بهره ببرید.

خاک مناسب گل داهلیا

داهلیا به خاک غنی و مقوی با زهکشی مناسب و PH خنثی در حدود 6.5 تا 7.5 احتیاج دارد. خاک این گل باید سبک و حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم باشد. زهکشی این خاک آنقدر مهم است که در صورت اجرای نامناسب، به سرعت باعث از بین رفتن ریشه های گیاه و خشک شدن آن می گردد.

بنابراین، اگر از زهکشی مناسب گیاه خود اطمینان ندارید، می توانید با اضافه کردن اندازهی شن به خاک به سلامت گیاه کمک کنید. بعلاوه اگر خاک مورد استفاده برای این گیاه به اندازه کافی غنی از مواد مورد احتیاج نیست، از اضافه کردن کمپوست، کود و خاک برگ به خاک گیاه کمک بگیرید.

دما و رطوبت لازم برای گل داهلیا

حداقل دما برای گل کوکب 5 درجه سانتی گراد و حدبیشتر دمایی که گل کوکب تحمل می نماید 30 درجه سانتی گراد است. دمای مطلوب رشد و گل دهی این گیاه 13 تا 25 درجه سانتی گراد در نظر گرفته می گردد؛ زیرا، گرمای بیش از حد، کم شدن برگ های این گل را در پی دارد. از طرفی دیگر، این گیاه به سرما بسیار حساس و در برابر آن آسیب پذیر است.

کوددهی لازم برای گل کوکب

کودی که برای تقویت خاک این گیاه انتخاب می کنید باید نیتروژن، فسفر و پتاسیم با اندازه نیتروژن کمتر از فسر و پتاسیم باشد. برای این گیاه از هردو دسته کود آلی و شیمیایی می توانید بهره ببرید و برترین کود برای گیاهان آپارتمانی خود را انتخاب کنید. فواصل مناسب کوددهی گل کوکب ماهی یکبار و فصل مناسب کوددهی آن تابستان است. دقت داشته باشید که کوددهی بیش از حد، عمر گل داهلیا را کوتاه می نماید.

انتقال گل کوکب به فضای آزاد

برای انتقال گل کوکب به فضای آزاد باید دمای هوا بالای 15 درجه سانتی گراد و دمای خاک بالای 10 درجه سانتی گراد باشد. در این دما شما می توانید انتقال گلدان کوکب به حیاط را انجام دهید.

تعویض گلدان گل کوکب

تعویض گلدان غده گل کوکب یا همان قسمت ضخیم شده و زیرزمینی ساقه این گل باید در اوایل فصل بهار انجام گردد. البته، می توانید حدود 8 هفته قبل از آخرین یخبندان هم این کار را انجام دهید. تعویض گلدان باعث ایجاد شوک می گردد و گیاه آغاز به رشد می نماید؛ در نتیجه، باعث می گردد تا در تابستان شاهد شکوفه های زیبا و سالم گل کوکب باشید.

هرس کردن گل کوکب

به طور کلی، گل کوکب احتیاج چندانی به هرس کردن ندارد. بااین حال در صورتی که شاهد نمایان شدن برگ های زرد و خشک در گیاه خود هستید، می توانید گیاه را هرس کنید. برای این کار از یک قیچی تیز کمک بگیرید و قسمت خشک یا زردشده را تا ساقه اصلی جدا کنید.

بعلاوه در صورتی که گل کوکب شما رشد زیادی دارد و به صورت نامتوازن قد کشیده است، می توانید شاخه های بلند آن را کوتاه و هرس کنید. در این صورت، گل بریده شده را هم می توانید در گلدان آب بگذارید.

نگهداری گل داهلیا در زمستان

پژمردگی این گیاه در فصل سرما آغاز می گردد و برای اینکه بتواند در فصل بعدی دوباره سرحال و شکوفا باشد، به مراقبت ویژه ای احتیاج دارد. برای نگهداری از این گل در فصل زمستان نکات زیر را رعایت کنید:

• ابتدا پیاز گل کوکب را از باغچه خارج و آن را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.
• ضروری است پس از خارج کردن گل، ساقه آن را کوتاه کنید. باقی ماندن تنها 10 تا 15 سانتی متر از ساقه کفایت می نماید.
• گلدان گل را در فصل زمستان به محیطی با دمای مناسب (5 تا 30 درجه سانتی گراد) منتقل کنید.
• آبکمک گل کوکب را در زمستان کاهش دهید و برای آبکمک، منتظر خشک شدن کامل خاک گیاه باشید.
• برای پیشگیری از بروز بیماری های قارچی و باکتریایی، گل کوکب را از رطوبت زیاد دور و آن را به محیط خشک با تهویه مناسب منتقل کنید.

گل کوکب نماد چیست؟

در دوران ویکتوریا این گل نمادی از تعهد و اتحاد همیشگی بوده و برای نشان دادن قدرت درونی، خلاقیت و ظرافت استفاده می شده است؛ به همین خاطر از گل های کوکب در مراسم عروسی استفاده می گردد. بعلاوه در دوران باستان، اعتقاد داشتند که سوزاندن برگ های این گیاه باعث می گردد شیطان از مردم دور گردد و پاکی جای آن را بگیرد. به طور کلی، گل کوکب نمادی از پاکی، صبر، سادگی و عشق محسوب می گردد.

خواص گل کوکب

مطالعات نشان می دهند که عصاره گل کوکب در کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت موثر است؛ چراکه باعث افزایش حساسیت به عملکرد انسولین می گردد که به تنظیم قند خون کمک می نماید. از طرفی، محققان در طی مطالعات پیش بالینی که روی حیوانات انجام می دهند، به این نتیجه رسیده اند که عصاره گل کوکب التهاب مغز را کاهش می دهد.

عصاره گل کوکب باعث بهبود قابل توجهی در علائم دیابت، به ویژه دیابت نوع 2 در مبتلایان می گردد و عوارض جانبی آن را کاهش می دهد. به طور مثال، قرص Dalhia4 که برای کنترل قند خون استفاده می گردد، براساس همین تحقیقات و از عصاره گل کوکب فراوری می گردد. البته، ارزیابی های این دارو به وسیله سازمان غذا و داروی آمریکا همچنان ادامه دارد.

علاوه بر این ها، عصاره کوکب کوهی برای مارگزیدگی یک مرحم موثر است. بعلاوه از این ماده می توان برای درمان ورم معده، درمان ترک های پوستی مانند لب و پاشنه پا و ضدعفونی کردن زخم ها استفاده کرد.

روش های تکثیر گل کوکب

برای تکثیر گل کوکب می توانید از یکی از سه روش تقسیم غده، کاشت بذر و قلمه زدن بهره ببرید. در ادامه روش انجام هریک را مشاهده می کنید.

تقسیم غده

برترین زمان تکثیر این گل با روش تقسیم غده یا پیاز گل، فصل پاییز است. بعد از خارج کردن ژوخه های گل از خاک، ابتدا برای کاهش رطوبت، چندروز آن ها را در آفتاب قرار می دهند. سپس ژوخه ها را داخل ماسه مرطوب می گذارند و صبر می نمایند تا زمان کاشت گل کوکب برسد.

در این مدت، رطوبت ژوخه ها باید حدود 50 درصد و دمای محیط باید بین 5 تا 10 درجه سانتی گراد باشد. بعد از مدتی ژوخه ها جوانه می زنند و زمانی که این جوانه ها به 2 سانتی متر می رسند، می توانید آن ها را کشت کنید. تنها با گذشت 8 تا 12 هفته می توانید شاهد گل دهی گل کوکب باشید.

قلمه زدن

قلمه زدن یکی از برترین و متداول ترین روش های تکثیر گل کوکب محسوب می گردد و برترین زمان برای این روش، فصل زمستان است. در این روش هم مانند روش تقسیم غده باید ژوخه ها را در ماسه قرار دهید. سپس رطوبت و دمای مناسب برای نگهداری را فراهم کنید تا رشد کند و به اندازه 3 الی 5 سانتی متر برسد.

حالا وقت آن رسیده است تا ساقه جوان را با قیچی یا ابزاری تیز ببرید و در گلدان مناسبی بکارید. باید دقت داشته باشید که قلمه ها را طوری آماده کنید که اندازهی از غده به آن وصل باشد. قلمه های نو برای رشد به محیطی با شرایط گلخانه ای احتیاج دارند که شامل دمای 15 الی 18 درجه و رطوبت مناسب است.

کاشت بذر

برترین زمان کاشت بذر گل کوکب فصل بهار است. در اواخر زمستان یا اسفندماه، می توانید با کاشت بذر گل کوکب منگوله ای، شاهد رشد و گل دهی این گونه در روزهای گرم سال باشید. البته، این گل زیبا به مراقبت ویژه احتیاج دارد و اگر از بذر گل کوکب هلندی بهره ببرید، گل های پربارتری خواهید داشت. مراحل کاشت بذر گل کوکب را با دقت دنبال کنید تا رشد گیاه به برترین شکل ممکن صورت گیرد.

• بذر گل را ابتدا در سطح خاک قرار دهید و سپس با دست به داخل بفشارید.
• قبل از کاشت بذر حتما شرایط خاک را آنالیز کنید تا سبک، مغذی و مناسب رشد این گل باشد.
• آبکمک بذر را طوری انجام دهید که فشار آب جای بذر را جابه جا نکند.
• جوانه زدن بذرها نشان دهنده موفقیت شما در کاشت است. پس از اینکه نهال شما به حدود 8 سانتی متر رسید، آن را به محل دائمی مورد نظرتان انتقال دهید.

بیماری های گل کوکب و روش درمان

گل کوکب هم مانند بسکمک از گل و گیاهان در معرض آفات و بیماری های مختلف است که باید با آن ها آشنا باشید؛ چراکه اگر به موقع از گیاه مراقبت نکنید، آن را از دست خواهید داد. آفات و حشرات گوناگونی مانند حلزون بی صدف، انواع شپشک ها، گوش خیزک، کرم آبریشم، ریشک بال ها، کاترپیلار گیاه شما را تهدید می نمایند. هرکدام از این حشرات، برای گیاه مشکل ساز هستند و به درمان احتیاج دارند. متداول ترین آفات و بیماری های گل داهلیا عبارتند از:

آفات گل کوکب

• کنه ها: کنه ها از متداول ترین آفات این گیاه هستند که در گرمای زیاد و بیش از اندازه به گیاه حمله می نمایند. کنه، حشره ای مزاحم است که به گیاه می چسبد و از آن تغذیه می نماید. اگر جلوی تغذیه کنه از گیاه گرفته نگردد، گل کوکب شما نابود خواهد شد. برای درمان و از بین بردن کنه بهتر است روزانه گلبرگ های گل را با آب بشویید تا کنه ها جدا شوند.
• سفیدک پودری: سفیدک پودری نوعی بیماری قارچی شایع در گل کوکب است. ریختن آب و خیس ماندن گلبرگ های گل و تهویه نامناسب محیط گل مهم ترین دلایل ابتلای گیاه به این بیماری هستند؛ بنابراین، در صورتی که با این بیماری روبرو شدید، تهویه و خشک بودن گلبرگ ها را آنالیز کنید.

دلیل خشک شدن گل کوکب

آبکمک نامناسب و کم و بی آب ماندن خاک گل باعث خشک شدن ریشه و در نتیجه خشک شدن برگ های گل می گردد. از طرفی عدم دریافت نور کافی به شکل روزانه و کافی هم یکی دیگر از دلایل خشک شدن گلبرگ های داهلیاست.

دلایل دیگری مانند استفاده بیش از حد از کود های نیتروژن دار هم در خشک شدن گیاه شما تاثیرگذار هستند؛ بنابراین، برای جلوگیری از این شرایط کافی است این موارد را آنالیز کنید.

دلیل گل ندادن گل کوکب

یکی از مسائل کسانی که از این گیاه نگهداری می نمایند، عدم گل دادن داهلیاست. اگر می خواهید شاهد گل های زیبای کوکب باشید، ضروری است مراقبت های لازم از گیاه، به خصوص نکات نگهداری از گل کوکب در زمستان را مجددا مرور کنید.

آبکمک مناسب گل کوکب، خاک سبک و غنی، نور مناسب و کوددهی به موقع همه از عواملی هستند که در گل دهی داهلیا تاثیر می گذارند. برای برطرف مشکل گلدهی، همه این موارد را یک بار دیگر مرور کنید.

پوسیدن ریشه گل کوکب کوهی

پوسیدن ریشه باعث کاهش عمر گل کوکب می گردد و یک خطر جدی برای گیاه است. خاک نامناسب، زهکشی نادرست و آبکمک بیش از حد، عوامل مهمی هستند که در بروز پوسیدگی ریشه گل کوکب نقش دارند.

در واقع دلیل اصلی پوسیدگی ریشه، نگهداری نادرست این گیاه به خصوص در زمستان است. برای جلوگیری از این مشکل، زهکشی گلدان را آنالیز و از آبکمک بیش از حد و خیس ماندن ریشه داهلیا جلوگیری کنید. برای آبکمک گیاه منتظر باشید تا خاک گیاه کاملا خشک گردد. بعلاوه می توانید برای بهبود زهکشی، شن به خاک گلدان اضافه کنید.

دلیل قهوه ای شدن گل کوکب

عوامل متعددی باعث قهوه ای یا سیاه شدن گل می شوند؛ اما مهم ترین آن ها آبکمک نادرست است. آبکمک بیش از اندازه مورد احتیاج و زهکشی نادرست خاک اولین مواردی هستند که در قهوه ای شدن گل کوکب تاثیرگذار هستند. سرمازدگی هم یکی دیگر از مواردی است که باعث قهوه ای یا سیاه شدن گل می گردد.

گل کوکب به سرما بسیار حساس است و دمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد را تحمل نمی نماید. برای جلوگیری از این مشکل، آبکمک و زهکشی خاک را مجدد آنالیز کنید. بعلاوه، در فصول زمستان گیاه را به محیطی با دمای مناسب انتقال دهید.

در صورتی که در منطقه شما زمستان سرد و طولانی است، برای جلوگیری از این مشکل، پیاز گل را از خاک خارج و در مکان گرم و مناسبی نگهداری کنید. با فرارسیدن فصل بهار می توانید پیاز گل را دوباره بکارید و از رشد و گل دادن آن لذت ببرید.

کلام آخر

در این مقاله درباره گوگل کوکب و روش های نگهداری و تکثیر آن صحبت کردیم و به معرفی آفت ها و بیماری های شایع این گل زیبا و بهاری و روش های درمان آن ها پرداختیم. اگر به فکر استفاده از گونه های مختلف گل داهلیا برای محوطه سازی یا زیبایی گلدان های آپارتمانی خود هستید، این راهنما می تواند کمک گر شما باشد.

با سفارش آنلاین گل از خبرنگاران هر نوع گل و گیاهی که می خواهید را به راحتی تهیه کنید. شما می توانید از گل کوکب شاخه ای با رنگ ها و فرم های متنوع برای طراحی دسته گل های زیبا و چشم نواز بهره ببرید یا آن را به عنوان هدیه ای خاص به عزیزانتان تقدیم کنید. در هر صورت، این گل مجذوب کننده به هر شکلی که استفاده گردد، زیبایی و طراوتی بی نظیر به همراه دارد.